Narwiańskie Bagna

Wróć do strony głównej projektu

W granicach obszaru Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” zlokalizowany jest Narwiański Park Narodowy (NPN; 7350,0 ha, 1996). Cały obszar Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” zawiera się w obszarze Natura 2000 „Bagienna Dolina Narwi” PLHB 200001. Obszar Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” to teren powiązany z systemem Corine (Coordination of Information on the Environment) – kod Corine G08100300 oraz G08100900.
W granicach obszaru Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” zlokalizowany jest Narwiański Park Narodowy (NPN; 7350,0 ha, 1996). Cały obszar Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” zawiera się w obszarze Natura 2000 „Bagienna Dolina Narwi” PLHB 200001. Obszar Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” to teren powiązany z systemem Corine (Coordination of Information on the Environment) – kod Corine G08100300 oraz G08100900.

Obszar Natura 2000 “Narwiańskie Bagna” pokrywa się w całości z terenem Narwiańskiego Parku Narodowego (NPN). Torfowiska, bagna, roślinność na brzegach wód, młaki stanowią 66% jego powierzchni, 20% stanowią siedliska łąkowe i zaroślowe, lasy liściaste zajmują 10%, a lasy iglaste 1%, wody śródlądowe stojące i płynące to także 1%. Własnością Skarbu Państwa jest 2057 ha (z czego 1642,0 ha w zarządzie NPN). Pozostałe grunty, tzn. 5293,0 ha stanowią własność prywatną. NPN obejmuje obszar dwóch powiatów (białostockiego i wysokomazowieckiego) i siedmiu gmin (Choroszcz, Tykocin, Turośń Kościelna, Suraż, Łapy, Kobylin Borzymy, Sokoły). NPN obejmuje obszar doliny Narwi pomiędzy Surażem, a Rzędzianami. Pod względem podziału geogr. zlokalizowany jest on w obrębie Doliny Górnej Narwi, która jest częścią Niziny Północnopodlaskiej, zaliczanej do Wysoczyzn Podlasko-Białoruskich. Planowane działania zostały pozytywnie zaopiniowane przez Podlaski Zarząd Dróg Wojewódzkich.

Południkowa Dolina Narwi pomiędzy Surażem a Rzędzianami wykształciła się w kompleksie osadów lodowcowych zajmując centralną część obniżenia w powierzchni wysoczyzn morenowych. Miąższość tych osadów waha się od 117 do 200 m. Dolina jest stosunkowo głęboko wcięta w wysoczyzny i jest zabagniona. Powierzchnia doliny zalega 5-25 m niżej od terenów bezpośrednio do niej przylegających. Wypełniają ją torfy osiągające średnio 1 m miąższości. Dolina Narwi, w granicach NPN, cechuje się charakterystyczną morfologia. Składa się ona z odcinków rozszerzonych, basenowych i zwężonych, przypominających przełomy rzeczne. Powierzchnia basenów wynosi od 13 do 30 km2, szerokość odcinków zwężonych wynosi od 1,0 do1,5 km. Cechą charakterystyczną doliny Narwi w granicach NPN jest przestrzenne przenikanie się ekosystemów lądowych z ekosystemami wodnymi, wynikającym z wyjątkowo bogatej sieci koryt rzecznych funkcjonujących w najlepiej rozwiniętym w skali kraju systemie rzeki anastomozującej. Na wielkich obszarach w Parku dominuje zespół szuwaru turzycy sztywnej (Caricetum elatae), który jest właściwy dla istniejącego tu w klasycznej postaci łęgu zastoiskowego. Wśród roślinności występuje tu roślinność wodna i szuwarowa, liczne są zbiorowiska turzycowo-mszyste, a na wyniesieniach spotykane są również murawy kserotermiczne. I napiaskowe. Lesistość obszaru jest znikoma. W przypadku doliny Narwi w granicach NBN brak jest poprzecznej strefowości siedliskowej, wynikającej z dominacji fluwiogenicznego typu hydrologicznego zasilania. Przez wiele lat w dolinie prowadzono ekstensywną, tradycyjną gospodarkę łąkarską, będącą niezbędnym warunkiem egzystencji szuwarów wysokoturzycowych, decydujących o wyjątkowo bogatej różnorodności biologicznej tego obszaru.

Na obszarze Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” występują dobrze zachowane rodzaje siedlisk przyrodniczych z Zał. I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, których wyróżniono tu 9 rodzajów, a najcenniejsze z nich to starorzecza, torfowiska i bory bagienne, obszar ważny dla zachowania gatunków krągłoustych i ryb z Zał. II Dyrektywy: minoga ukraińskiego (Eudontomyzon mariae), piskorza (Misgurnus fossilis) i różanki (Rhodeus sericeus amarus). Obfite populacje bobra europejskiego (Castor fiber) i wydry (Lutra lutra). Ogółem stwierdzono tu występowanie 11 gatunków zwierząt ujętych w II Zał. Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Do płazów wymienionych w II Zał. Dyrektywy należą: traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) – kod 1166, kumak nizinny (Bombina bombina) – kod 1188, natomiast ryby reprezentują: boleń (Aspius aspius) – kod 1130, różanka (Rhodeus sericeus Marus) – kod 11134, piskorz (Misgurnus fossilis) – kod 1145, koza (Cobitis taenia), Minóg ukraiński (Eudontomyzon spp.) – kod 2482. Natomiast do bezkręgowców należą: czerwończyk nieparek (Lycaena dispar) – kod 1060 oraz strzępotek edypus (Coenonympha oedippus) - kod 1071. Inne ważna gatunki zwierząt, które występują na terenie „Narwiańskich Bagien” to wśród ssaków; gronostaj (Mustela erminea), łasica (Mustela nivalis), wiewiórka ruda (Sciurus vulgaris), smużka leśna (Sicista betulina), ryjówka aksamitna (Sorex araneus), ryjówka malutka (Sorex minutus); wśród płazów: ropucha szara, ropucha zwyczajna (Bufo bufo), ropucha paskówka (Bufo calamita), ropucha zielona (Bufo viridis), rzekotka drzewna (Hyla arborea), grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus), traszka zwyczajna (Triturus vulgaris); wśród gadów: gniewosz plamisty (Coronella austriaca), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis), zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), żmija zygzakowata (Vipera berus): wśród ryb: sum europejski, sum pospolity (Silurus glanis) oraz wśród bezkręgowców: mieniak strużnik (Apatura ilia), mieniak tęczowiec (Apatura iris), dostojna laodyce (Argynnis laodice). Główne zagrożenia dla obszaru wynikają ze zmiany stosunków wodnych na skutek melioracji dolnego biegu Narwi, pogorszenia się jakości wód oraz ekspansji trzciny spowodowanej zaprzestaniem użytkowania kośnego oraz wypasu. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochrona przeciwpowodziową wymagają utrzymania ich w sprawności technicznej. Na obszarze będą prowadzone działania związane ze swobodnym spływem wód i kry. Wykonywanie tych prac obejmuje różne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura 2000.

Narwiańskie Bagna w granicach Narwiańskiego Parku Narodowego jest obecnie jednym z nielicznych obszarów zalewowych dolin rzecznych Europy. Ze względu na specyficzną rzeźbę terenu jest typowym szlakiem migracyjnym ssaków kopytnych. Jednak jej największym bogactwem są ptaki, przede wszystkim gatunki wodno-błotne. Rozległe obszary trzcinowisk, turzycowisk i zarośli są idealnym miejscem ich żerowania i gniazdowania. Wiosenne rozlewiska zachęcają również do odpoczynku podczas przelotów.

Spośród ryb - drapieżników wymienić możemy m.in. szczupaka (Esox lucius), suma (Silurus glanis), okonia (Perca fluviatilis), boleń (Aspius aspius) i miętusa (Lota lota). Ponadto w wodach Narwi spotyka się m.in. następujące gatunki płoć (Rutilus rutilus), lin (Tinca tinca), leszcz (Abramis brama). Do gatunków objętych ochroną należą: różanka (Rhodeus sericeus armarus) - kod 1134, koza (Cobitis taenia) - kod 1149, śliz (Barbatula barbatula), piskorz (Misgurnus fossilis) - kod- 1145 i minóg ukraiński (bezżuchwowiec) (Eudontomyzon spp.) - kod 2482.

Wśród płazów najliczniej reprezentowane są żaby brunatne, które stanowią ponad 60% ogółu obserwowanych płazów, wśród których dominuje żaba trawna (Rana temporaria). Poza tym występują: żaba moczarowa (Rana arvalis), żaby zielone - jeziorowa (Pelophylax lessonae syn. Rana lessonae) i wodna (Pelophylax esculentus syn. Rana esculenta); ropuchy: szara (Bufo bufo), zielona (Pseudepidalea viridis syn. Bufo viridis) i paskówka (Epidalea calamita syn. Bufo calamita) oraz kumak nizinny (Bombina bombina) - kod 1188, grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus) i rzekotka drzewna (Hyla arborea). Przedstawiciele płazów ogoniastych to traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris syn. Triturus vulgaris) i grzebieniasta (Triturus cristatus) - kod 1166. Występują tu 3 gatunki gadów, do których należy jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) i zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix).

Na terenie NPN stwierdzono stałe lub okresowe występowanie 203 gatunków ptaków, z których 155 to gatunki lęgowe oraz prawdopodobnie lęgowe, pozostałe spotykane są podczas przelotów. Znajduje się tu 19 gatunków ptaków wodno-błotnych, które są uznawane za zagrożone w skali Unii Europejskiej (wymienione w I Załączniku Dyrektywy Ptasiej) należą do nich m.in. bąk (Botaurus stellaris) - kod A021 , błotniak łąkowy (Circus pygargus) - A084, rybitwa białowąsa (Chlidonias hybrida) - kod A196, kropiatka (Porzana porzana) - kod A119, zielonka (Porzana parva) - kod A1120, batalion (Philomachus pugnax) - kod A151, dubelt (Gallinago media) - kod A154. 12 gat. zostało wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunki zagrożone w skali kraju, a 1 gatunek – wodniczka (Acrocephalus paludicola) uznano za kwalifikujący obszar Parku jako ostoje ptaków o randze europejskiej, zgodnie z kryteriami Bird Life International.

Stwierdzono tu również występowanie 34 gatunków ssaków należących do następujących grup: ssaki kopytne, drapieżne, gryzonie, owadożerne, zajęczaki i nietoperze. Do gatunków objętych ścisłą ochroną prawną należą: kret (Talpa europaea), ryjówka aksamitna (Sorex araneus), ryjówka malutka (Sorex minutus), rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens), zębiełek białawy (Crocidura leucodon), wiewiórka (Sciurus vulgaris), gronostaj (Mustela erminea) i łasica (Mustela nivalis). Natomiast bóbr (Castor fiber) kod - 1337 oraz wydra (Lutra lutra) - kod 1355 są objęte ochroną częściową.

Z jednej strony wąski i rozciągnięty wzdłuż koryta Narwi obszar stanowi niewielką przestrzeń i nie może służyć w całości jako rewir dużych ssaków. Ale ze względu na specyficzną rzeźbę terenu z układem charakterystycznych środowisk podmokłych jest typowym szlakiem migracyjnym dla niektórych kopytnych – łoś (Alces alces), dzik (Sus scrofa) i występujący tu sporadycznie jeleń (Cervus elaphus). Najbogatszy, ale też najsłabiej poznany jest świat bezkręgowców zarówno wodnych, jak i lądowych. Spośród tych ostatnich najlepiej poznane to pająki oraz owady - ważki i motyle dzienne. W Narwiańskim Parku Narodowym występuje 150 gatunków pająków, z których 21 to gatunki rzadkie, znane tylko z pojedynczych stanowisk w Polsce. Środowiska związane z woda zasiedlają gatunki, które potrafią poruszać się po powierzchni wody i pływać – są to np. topik, bagnik nadwodny. Strefę szuwarów zamieszkują gatunki związane z brzegami zbiorników np. krzyżak nadwodny (Larinioides cf. cornutus), tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi). Najliczniejszą grupą zwierząt są owady, które, zamieszkując środowisko lądowe wtórnie przystosowały się również do środowiska wodnego.

Obszar Natura 2000 "Narwiańskie Bagna" ma duże znaczenie dla zachowania populacji gatunków związanych z terenami podmokłymi. Jest to ważne miejsce występowania wielu gatunków zwierząt, zarówno o randze lokalnej, jak i krajowej. Duże znaczenie (ponadregionalne) obszar projektu ma dla ochrony populacji żab brunatnych - żaby trawnej (Rana temporaria) oraz żaby moczarowej (Rana arvalis), które stanowią ponad 60% ogółu obserwowanych na tym terenie płazów. Wszystkie gatunki zwierząt objęte projektem zostały wybrane ze względu na ich znaczenie w środowisku, występowanie w środowiskach podlegających dużej presji ze strony człowieka oraz w niektórych przypadkach charakteryzujących się wysokim ryzykiem wyginięcia na tym obszarze. Zaplanowane w projekcie działania, mające na celu ochronę ww. gatunków, polegają na budowie przepustów dla płazów (działanie C.1). Wybór miejsca do budowy przepustów na obszarze "Narwiańskie Bagna" wynikał z kilku powodów. Po pierwsze, obszar ten położony jest wzdłuż Korytarza Północnego (w ramach sieci korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Ekologiczną Natura 2000 w Polsce -Jędrzejewski i in. 2005), łączącego wszystkie obszary objęte projektem. Po drugie, droga przecinająca „Narwiańskie Bagna” w pobliżu miejscowości Baciuty stanowi dla płazów poważną barierę, uniemożliwiając im (i wielu innym zwierzętom) swobodne przemieszczanie się. Po trzecie, śmiertelność płazów na tym odcinku drogi jest wysoka, co negatywnie odbija się na całej lokalnej populacji płazów. Po czwarte, jest to obszar, na którym od lat prowadzone są badania aktywności oraz śmiertelności płazów na drogach, co pozwala dobrze udokumentować zasadność podejmowanie działań ochronnych (budowy przepustów). Z punktu widzenia spójności działań zaproponowanych w projekcie obszar ten z jednej strony dobrze wpisuje się w cały projekt (biorąc pod uwagę założone cele działań), a z drugiej strony stanowi częściowo izolowany obszar działań (biorąc pod uwagę położenie w stosunku do pozostałych terenów objętych projektem). Zarządzanie projektem realizowanym na tak dużym obszarze będzie wymagało zatem bardzo dobrej organizacji pracy i odpowiednio dobranego zespołu ludzi.
Obszar Natura 2000 “Narwiańskie Bagna” pokrywa się w całości z terenem Narwiańskiego Parku Narodowego (NPN). Torfowiska, bagna, roślinność na brzegach wód, młaki stanowią 66% jego powierzchni, 20% stanowią siedliska łąkowe i zaroślowe, lasy liściaste zajmują 10%, a lasy iglaste 1%, wody śródlądowe stojące i płynące to także 1%. Własnością Skarbu Państwa jest 2057 ha (z czego 1642,0 ha w zarządzie NPN). Pozostałe grunty, tzn. 5293,0 ha stanowią własność prywatną. NPN obejmuje obszar dwóch powiatów (białostockiego i wysokomazowieckiego) i siedmiu gmin (Choroszcz, Tykocin, Turośń Kościelna, Suraż, Łapy, Kobylin Borzymy, Sokoły). NPN obejmuje obszar doliny Narwi pomiędzy Surażem, a Rzędzianami. Pod względem podziału geogr. zlokalizowany jest on w obrębie Doliny Górnej Narwi, która jest częścią Niziny Północnopodlaskiej, zaliczanej do Wysoczyzn Podlasko-Białoruskich. Planowane działania zostały pozytywnie zaopiniowane przez Podlaski Zarząd Dróg Wojewódzkich.

Południkowa Dolina Narwi pomiędzy Surażem a Rzędzianami wykształciła się w kompleksie osadów lodowcowych zajmując centralną część obniżenia w powierzchni wysoczyzn morenowych. Miąższość tych osadów waha się od 117 do 200 m. Dolina jest stosunkowo głęboko wcięta w wysoczyzny i jest zabagniona. Powierzchnia doliny zalega 5-25 m niżej od terenów bezpośrednio do niej przylegających. Wypełniają ją torfy osiągające średnio 1 m miąższości. Dolina Narwi, w granicach NPN, cechuje się charakterystyczną morfologia. Składa się ona z odcinków rozszerzonych, basenowych i zwężonych, przypominających przełomy rzeczne. Powierzchnia basenów wynosi od 13 do 30 km2, szerokość odcinków zwężonych wynosi od 1,0 do1,5 km. Cechą charakterystyczną doliny Narwi w granicach NPN jest przestrzenne przenikanie się ekosystemów lądowych z ekosystemami wodnymi, wynikającym z wyjątkowo bogatej sieci koryt rzecznych funkcjonujących w najlepiej rozwiniętym w skali kraju systemie rzeki anastomozującej. Na wielkich obszarach w Parku dominuje zespół szuwaru turzycy sztywnej (Caricetum elatae), który jest właściwy dla istniejącego tu w klasycznej postaci łęgu zastoiskowego. Wśród roślinności występuje tu roślinność wodna i szuwarowa, liczne są zbiorowiska turzycowo-mszyste, a na wyniesieniach spotykane są również murawy kserotermiczne. I napiaskowe. Lesistość obszaru jest znikoma. W przypadku doliny Narwi w granicach NBN brak jest poprzecznej strefowości siedliskowej, wynikającej z dominacji fluwiogenicznego typu hydrologicznego zasilania. Przez wiele lat w dolinie prowadzono ekstensywną, tradycyjną gospodarkę łąkarską, będącą niezbędnym warunkiem egzystencji szuwarów wysokoturzycowych, decydujących o wyjątkowo bogatej różnorodności biologicznej tego obszaru.

Na obszarze Natura 2000 „Narwiańskie Bagna” występują dobrze zachowane rodzaje siedlisk przyrodniczych z Zał. I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, których wyróżniono tu 9 rodzajów, a najcenniejsze z nich to starorzecza, torfowiska i bory bagienne, obszar ważny dla zachowania gatunków krągłoustych i ryb z Zał. II Dyrektywy: minoga ukraińskiego (Eudontomyzon mariae), piskorza (Misgurnus fossilis) i różanki (Rhodeus sericeus amarus). Obfite populacje bobra europejskiego (Castor fiber) i wydry (Lutra lutra). Ogółem stwierdzono tu występowanie 11 gatunków zwierząt ujętych w II Zał. Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Do płazów wymienionych w II Zał. Dyrektywy należą: traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) – kod 1166, kumak nizinny (Bombina bombina) – kod 1188, natomiast ryby reprezentują: boleń (Aspius aspius) – kod 1130, różanka (Rhodeus sericeus Marus) – kod 11134, piskorz (Misgurnus fossilis) – kod 1145, koza (Cobitis taenia), Minóg ukraiński (Eudontomyzon spp.) – kod 2482. Natomiast do bezkręgowców należą: czerwończyk nieparek (Lycaena dispar) – kod 1060 oraz strzępotek edypus (Coenonympha oedippus) - kod 1071. Inne ważna gatunki zwierząt, które występują na terenie „Narwiańskich Bagien” to wśród ssaków; gronostaj (Mustela erminea), łasica (Mustela nivalis), wiewiórka ruda (Sciurus vulgaris), smużka leśna (Sicista betulina), ryjówka aksamitna (Sorex araneus), ryjówka malutka (Sorex minutus); wśród płazów: ropucha szara, ropucha zwyczajna (Bufo bufo), ropucha paskówka (Bufo calamita), ropucha zielona (Bufo viridis), rzekotka drzewna (Hyla arborea), grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus), traszka zwyczajna (Triturus vulgaris); wśród gadów: gniewosz plamisty (Coronella austriaca), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis), zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), żmija zygzakowata (Vipera berus): wśród ryb: sum europejski, sum pospolity (Silurus glanis) oraz wśród bezkręgowców: mieniak strużnik (Apatura ilia), mieniak tęczowiec (Apatura iris), dostojna laodyce (Argynnis laodice). Główne zagrożenia dla obszaru wynikają ze zmiany stosunków wodnych na skutek melioracji dolnego biegu Narwi, pogorszenia się jakości wód oraz ekspansji trzciny spowodowanej zaprzestaniem użytkowania kośnego oraz wypasu. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochrona przeciwpowodziową wymagają utrzymania ich w sprawności technicznej. Na obszarze będą prowadzone działania związane ze swobodnym spływem wód i kry. Wykonywanie tych prac obejmuje różne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura 2000.

Narwiańskie Bagna w granicach Narwiańskiego Parku Narodowego jest obecnie jednym z nielicznych obszarów zalewowych dolin rzecznych Europy. Ze względu na specyficzną rzeźbę terenu jest typowym szlakiem migracyjnym ssaków kopytnych. Jednak jej największym bogactwem są ptaki, przede wszystkim gatunki wodno-błotne. Rozległe obszary trzcinowisk, turzycowisk i zarośli są idealnym miejscem ich żerowania i gniazdowania. Wiosenne rozlewiska zachęcają również do odpoczynku podczas przelotów.

Spośród ryb - drapieżników wymienić możemy m.in. szczupaka (Esox lucius), suma (Silurus glanis), okonia (Perca fluviatilis), boleń (Aspius aspius) i miętusa (Lota lota). Ponadto w wodach Narwi spotyka się m.in. następujące gatunki płoć (Rutilus rutilus), lin (Tinca tinca), leszcz (Abramis brama). Do gatunków objętych ochroną należą: różanka (Rhodeus sericeus armarus) - kod 1134, koza (Cobitis taenia) - kod 1149, śliz (Barbatula barbatula), piskorz (Misgurnus fossilis) - kod- 1145 i minóg ukraiński (bezżuchwowiec) (Eudontomyzon spp.) - kod 2482.

Wśród płazów najliczniej reprezentowane są żaby brunatne, które stanowią ponad 60% ogółu obserwowanych płazów, wśród których dominuje żaba trawna (Rana temporaria). Poza tym występują: żaba moczarowa (Rana arvalis), żaby zielone - jeziorowa (Pelophylax lessonae syn. Rana lessonae) i wodna (Pelophylax esculentus syn. Rana esculenta); ropuchy: szara (Bufo bufo), zielona (Pseudepidalea viridis syn. Bufo viridis) i paskówka (Epidalea calamita syn. Bufo calamita) oraz kumak nizinny (Bombina bombina) - kod 1188, grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus) i rzekotka drzewna (Hyla arborea). Przedstawiciele płazów ogoniastych to traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris syn. Triturus vulgaris) i grzebieniasta (Triturus cristatus) - kod 1166. Występują tu 3 gatunki gadów, do których należy jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) i zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix).

Na terenie NPN stwierdzono stałe lub okresowe występowanie 203 gatunków ptaków, z których 155 to gatunki lęgowe oraz prawdopodobnie lęgowe, pozostałe spotykane są podczas przelotów. Znajduje się tu 19 gatunków ptaków wodno-błotnych, które są uznawane za zagrożone w skali Unii Europejskiej (wymienione w I Załączniku Dyrektywy Ptasiej) należą do nich m.in. bąk (Botaurus stellaris) - kod A021 , błotniak łąkowy (Circus pygargus) - A084, rybitwa białowąsa (Chlidonias hybrida) - kod A196, kropiatka (Porzana porzana) - kod A119, zielonka (Porzana parva) - kod A1120, batalion (Philomachus pugnax) - kod A151, dubelt (Gallinago media) - kod A154. 12 gat. zostało wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunki zagrożone w skali kraju, a 1 gatunek – wodniczka (Acrocephalus paludicola) uznano za kwalifikujący obszar Parku jako ostoje ptaków o randze europejskiej, zgodnie z kryteriami Bird Life International.

Stwierdzono tu również występowanie 34 gatunków ssaków należących do następujących grup: ssaki kopytne, drapieżne, gryzonie, owadożerne, zajęczaki i nietoperze. Do gatunków objętych ścisłą ochroną prawną należą: kret (Talpa europaea), ryjówka aksamitna (Sorex araneus), ryjówka malutka (Sorex minutus), rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens), zębiełek białawy (Crocidura leucodon), wiewiórka (Sciurus vulgaris), gronostaj (Mustela erminea) i łasica (Mustela nivalis). Natomiast bóbr (Castor fiber) kod - 1337 oraz wydra (Lutra lutra) - kod 1355 są objęte ochroną częściową.

Z jednej strony wąski i rozciągnięty wzdłuż koryta Narwi obszar stanowi niewielką przestrzeń i nie może służyć w całości jako rewir dużych ssaków. Ale ze względu na specyficzną rzeźbę terenu z układem charakterystycznych środowisk podmokłych jest typowym szlakiem migracyjnym dla niektórych kopytnych – łoś (Alces alces), dzik (Sus scrofa) i występujący tu sporadycznie jeleń (Cervus elaphus). Najbogatszy, ale też najsłabiej poznany jest świat bezkręgowców zarówno wodnych, jak i lądowych. Spośród tych ostatnich najlepiej poznane to pająki oraz owady - ważki i motyle dzienne. W Narwiańskim Parku Narodowym występuje 150 gatunków pająków, z których 21 to gatunki rzadkie, znane tylko z pojedynczych stanowisk w Polsce. Środowiska związane z woda zasiedlają gatunki, które potrafią poruszać się po powierzchni wody i pływać – są to np. topik, bagnik nadwodny. Strefę szuwarów zamieszkują gatunki związane z brzegami zbiorników np. krzyżak nadwodny (Larinioides cf. cornutus), tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi). Najliczniejszą grupą zwierząt są owady, które, zamieszkując środowisko lądowe wtórnie przystosowały się również do środowiska wodnego.

Obszar Natura 2000 "Narwiańskie Bagna" ma duże znaczenie dla zachowania populacji gatunków związanych z terenami podmokłymi. Jest to ważne miejsce występowania wielu gatunków zwierząt, zarówno o randze lokalnej, jak i krajowej. Duże znaczenie (ponadregionalne) obszar projektu ma dla ochrony populacji żab brunatnych - żaby trawnej (Rana temporaria) oraz żaby moczarowej (Rana arvalis), które stanowią ponad 60% ogółu obserwowanych na tym terenie płazów. Wszystkie gatunki zwierząt objęte projektem zostały wybrane ze względu na ich znaczenie w środowisku, występowanie w środowiskach podlegających dużej presji ze strony człowieka oraz w niektórych przypadkach charakteryzujących się wysokim ryzykiem wyginięcia na tym obszarze. Zaplanowane w projekcie działania, mające na celu ochronę ww. gatunków, polegają na budowie przepustów dla płazów (działanie C.1). Wybór miejsca do budowy przepustów na obszarze "Narwiańskie Bagna" wynikał z kilku powodów. Po pierwsze, obszar ten położony jest wzdłuż Korytarza Północnego (w ramach sieci korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Ekologiczną Natura 2000 w Polsce -Jędrzejewski i in. 2005), łączącego wszystkie obszary objęte projektem. Po drugie, droga przecinająca „Narwiańskie Bagna” w pobliżu miejscowości Baciuty stanowi dla płazów poważną barierę, uniemożliwiając im (i wielu innym zwierzętom) swobodne przemieszczanie się. Po trzecie, śmiertelność płazów na tym odcinku drogi jest wysoka, co negatywnie odbija się na całej lokalnej populacji płazów. Po czwarte, jest to obszar, na którym od lat prowadzone są badania aktywności oraz śmiertelności płazów na drogach, co pozwala dobrze udokumentować zasadność podejmowanie działań ochronnych (budowy przepustów). Z punktu widzenia spójności działań zaproponowanych w projekcie obszar ten z jednej strony dobrze wpisuje się w cały projekt (biorąc pod uwagę założone cele działań), a z drugiej strony stanowi częściowo izolowany obszar działań (biorąc pod uwagę położenie w stosunku do pozostałych terenów objętych projektem). Zarządzanie projektem realizowanym na tak dużym obszarze będzie wymagało zatem bardzo dobrej organizacji pracy i odpowiednio dobranego zespołu ludzi.

Narwiańskie Bagna

Obszar Natura 2000 "Narwiańskie Bagna"