W dniach 23-28 maja 2016 r. cztery osoby reprezentujące Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda” uczestniczyły w wyjeździe studyjnym do Niemiec i Danii oraz okolic Zielonej Góry, gdzie zapoznały się z rezultatami realizacji trzech projektów: LIFE05NAT/LT/000094, LIFE05NAT/D/00152 i LIFE04NAT/DE/000028. Projekty te dotyczyły ochrony herpetofauny, w tym głównie żółwia błotnego i kumaka nizinnego na terenie Polski, Niemiec i Danii. W Niemczech odwiedziliśmy Naturschutzstation (Rhinluch Landesumweitamt Brandenburg), gdzie dr Norbert Schneeweis zaprezentował nam ciekawe metody ochrony populacji żółwia błotnego i jaszczurki zielonej. Okazuje się, że w ostatnich czasach jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla populacji żółwia błotnego stanowi szop pracz – inwazyjny gatunek obcy. Stosowane na terenie Niemiec i Danii metody czynnej ochrony kumaka, a zwłaszcza budowanie miejsc hibernacji tego płaza, zainspirowały nas do przygotowania nowego projektu LIFE, we współpracy z partnerami z Danii i Niemiec.
Mimo niesprzyjającej pogody Włosi licznie towarzyszyli nam w sesji terenowej
Dr Marek Maciantowicz chciał nam pokazać gniewosza ale z braku czasu udało się znaleźć tylko padalca.
Na drodze przecinającej szlak wędrówek płazów i gadów często giną zwierzęta – ten zaskroniec nie miał szczęścia.
Zaskakujący obrazek – chroniony drzewostan nasienny… robinii!
W niewielkiej miejscowości Linum (Niemcy) znajduje się bardzo ciekawy ośrodek, w którym prowadzi się zabiegi ochrony gadów.
Dr Norbert Schneeweis oprowadził nas po swoich włościach, odpowiadając na liczne pytania.
Być może przygotujemy wspólny projekt dotyczący ochrony herpetofauny.
Możliwość trzymania w rękach żółwia budzi emocje.
Młode żółwie są trzymane w akwariach, gdzie nie zagrażają im liczne drapieżniki.
Norbert pokazuje nam ślady po zębach i pazurach szopa pracza na skorupie żółwia.
Oprócz żółwi w ośrodku również jaszczurki zielone otoczone są opieką.
Ten rozległy obszar Niemcy, we współpracy z Litwinami i Duńczykami, zmienili w prawdziwy kumakowy raj.
Zbiorniki mają tu odpowiedni kształt i wielkość.
Pomyślano też o miejscu, w którym mogą ukryć się na okres hibernacji.
Państwo Marzenna i Nils Rassmusen poświęcili nam sporo swojego czasu, by przedstawić efekty „bombinowego” projektu.
Tak wygląda ich „patent” na zimowisko dla kumaków.
Prawdziwym wyzwaniem jest dla Duńczyków pozbycie się ryb ze stawów odtwarzanych dla kumaków.
Doświadczenia w Danii wskazują, że kumaki wolą zbiorniki średniej wielkości, małe zasiedlają niechętnie.
Ważne jest odpowiednie wyprofilowanie dna i obecność roślinności wodnej.
Nils przy okazji monitoruje populację kumaków w stawie.
Po owocnym spotkaniu z przyjaciółmi z Danii rozpoczęliśmy przygotowania do złożenia wspólnego projektu.
W Danii, podobnie jak w innych krajach nadbałtyckich, poważnym problemem jest inwazja róży pomarszczonej.
W dniach 24 kwietnia–1 maja 2016 roku cztery osoby reprezentujące Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda” odwiedziły okolice Prato, gdzie realizowano projekt: LIFE07NAT/IT/000433 „Water SCI” dotyczący ochrony bioróżnorodności, poświęcony m.in. ochronie traszki Triturus carnifex.
Dzięki uprzejmości Leonardo i Jego przyjaciół, spędziliśmy sympatyczne i pełne merytorycznych treści dni w scenerii wspaniałej włoskiej przyrody. W trakcie licznych dyskusji okazało się, że nie zawsze tak samo postrzegamy problemy, jak choćby w sprawie obecności w środowisku inwazyjnego gatunku – trzciny laskowej Arundo donax.
Wysoko w górach, niedaleko miejscowości Cantagalo, mieliśmy okazję oglądać rezultaty działań w ramach innego projektu, poświęconego ochronie siedlisk zagrożonych gatunków płazów. Dzięki ogromnej pomocy ze strony dwóch przemiłych wolontariuszy, mogliśmy zobaczyć z bliska tak egzotyczne dla nas płazy, jak Speleomantes italicus, Salamandrina terdigitata, Rana italica i Bombina pachypus. Wszystkie cztery są endemitami.
Mimo niesprzyjającej pogody Włosi licznie towarzyszyli nam w sesji terenowej
Leonardo w przystępny sposób przedstawił nam główne założenia projektu.
W okolicach Prato sporym problemem jest utrzymanie wody w zbiornikach.
Aby chronić zwierzęta zamieszkujące ten zbiornik od hałasu i świateł samochodów przejeżdżających pobliską drogą szybkiego ruchu, wokół stawu posadzono pas trzciny laskowej.
Niektóre działania w ramach projektu opierają się w dużej mierze na pracy wolontariuszy, takich jak ci miłośnicy ptaków.
Rdestowiec stwarza te same problemy we Włoszech, co i w Polsce.
Aby chronić płazy przed obcym, inwazyjnym gatunkiem raka – stosuje się proste pułapki.
Rozradzające się w stawie płazy chroni przed rakami również to drewniane ogrodzenie.
W tym stawie występuje spora populacja żółwia błotnego.
Nasi włoscy przyjaciele okazali nam sporo sympatii, z oddaniem przedstawiając kolejne rezultaty działań ochronnych w ramach projektu.
Korzystając z sugestii Leonardo, odwiedziliśmy ośrodek, w którym m.in. prowadzi się opiekę nad egzotycznymi zwierzętami, których właściciele z różnych powodów nie chcieli już dłużej trzymać u siebie.
Nigdy nie widzieliśmy tylu żółwi czerwonolicych na raz!
Jeśli miałeś w rękach tego płaza (Speleomantes italicus), musisz dobrze umyć ręce nim dotkniesz twarzy, wydzielina jego gruczołów skórnych jest bowiem silnie toksyczna.
Te śliczności to samiec (z czerwonym brzuchem) i samica Salamandrina terdigitata.
Ropucha Bufo bufo, niby jak nasza, tyle że bardzo ciemna.
Nasz przemiły przewodnik wiedział doskonale, gdzie zajrzeć, by znaleźć interesujące nas płazy.
Bardzo liczyłam na to, że zobaczę wreszcie żabę zwinkę i choć się nie udało, to jednak dostaliśmy wspaniały bonus w postaci jej endemicznej kuzynki – Rana italica.