Z pamiętnika przyrodnika – grzebiuszka ziemna

pożary w Biebrzańskim Parku Narodowym zbiórka
Ratujmy Biebrzański Park Narodowy!
22 kwietnia 2020
żółw czerwonolicy Trachemys scripta elegans Anielka
Co zrobić z niechcianym żółwiem?
30 września 2020
grzebiuszka ziemna ma gruczoły na skórze

Grzebiuszka ziemna to płaz, którego możesz znaleźć nawet w swoim przydomowym ogródku. Zobacz nasze z nią spotkanie.

Nauczyłam się już, że pracując w ogrodzie, muszę zawsze zachować czujność, by przypadkiem nie skrzywdzić jego małych, tajemniczych mieszkańców. Jednym z nich jest grzebiuszka ziemna – Pelobates fuscus, która doskonale czuje się na moich grządkach, a zwłaszcza w kompostowniku.

Tym razem, kiedy wśród dobrze przerobionego kompostu zauważyłam tego delikatnego płaza, postanowiłam, że zrobię z niego gwiazdę. Najpierw więc, razem z Lechem, przygotowaliśmy mini sesję zdjęciową, a potem powstał króciutki film ukazujący, jak szybko grzebiuszka potrafi się schować w ziemi.

Grzebiuszka ziemna charakterystyczna sylwetka

Fot. 1. Grzebiuszka ma bardzo charakterystyczną sylwetkę: kiedy patrzymy na nią z góry, jej ciało przybiera kształt szerokiej kropli.

 

Wzór na grzbiecie grzebiuszki ziemnej

Fot. 2. Na skórze widzimy plamy układające się w symetryczny wzór, który wykazuje dużą zmienność osobniczą.

Oprócz szaro-brązowych plam widzimy też małe, czerwone kropki. Ten osobnik wyróżnia się ciekawymi, jasnymi „rękawkami” na ramionach.

 

grzebiuszka ziemna i jej źrenice

Fot. 3. Najważniejszą cechą odróżniającą grzebiuszkę od innych naszych płazów bezogonowych jest kształt jej źrenic.

Są one pionowe, co kojarzy nam się raczej z gadami, niż z płazami.

 

grzebiuszka ziemna ma gruczoły na skórze

Fot. 4. Na grzbiecie i po bokach ciała możemy zobaczyć niewielkie gruczoły skórne, które przy podrażnieniu wydzielają substancję o zapachu czosnku.

To dlatego właśnie dawniej grzebiuszkę nazywano żabą czosnkową.

 

modzele na tylnych nogach grzebiuszki ziemnej

Fot. 5. Warto też zwrócić uwagę na znajdujące się na stopach tylnych nóg sztywne, półksiężycowate modzele, przypominające łuski.

Służą one do zakopywania się w glebie, grzebiuszka jest bowiem płazem prowadzącym bardzo skryty tryb życia.

 

Swoją ziemną kryjówkę opuszcza dopiero o zmierzchu i wtedy możemy ją zaobserwować, wędrującą np. na miejsce godów do ulubionego stawu.

Choć na pierwszy rzut oka grzebiuszka wygląda na powolne, ospałe zwierze, potrafi się naprawdę szybko zakopywać w ziemi. Na dowód mamy krótki film:

film: grzebiuszka zakopuje się w ziemi

 

 

Anna & Lech Krzysztofiak

 

A czy w Twoim ogrodzie mieszkają jakieś płazy?