Klucz do oznaczania płazów (larwy)

Wróć do spisu treści

Jeśli larwy nie mają jeszcze 10 mm długości, pozostawiamy je w ich naturalnym środowisku na kilka następnych dni. Oznaczamy jedynie okazy mierzące co najmniej 10 mm.

1 Tułów z głową wydłużony, bez wyraźnej granicy przechodzi w ogon, po bokach głowy widoczne skrzela zewnętrzne (rys. 1)
płazy ogoniaste

1* Tułów z głową krótki, jajowaty lub sercowaty, wyraźnie odgraniczony od ogona; brak skrzeli zewnętrznych (rys. 2)
płazy bezogonowe

Płazy ogoniaste

1 Pyszczek szeroki, płaski; nozdrza z góry widoczne; płetwa ogonowa sięga do nasady ogona, rzadziej do połowy długości tułowia (rys. 3); podstawa nóg z żółtymi plamami
salamandra plamista Salamandra salamandra

1* Pysk wysoki, zaostrzony; nozdrza z góry niewidoczne; płetwa ogonowa z reguły sięga przynajmniej do nasady głowy; u podstawy nóg brak żółtych plam ... 2

2 Płetwa grzbietowo–ogonowa silnie łukowato wygięta; ogon
zwęża się gwałtownie, przechodząc w nitkowaty wyrostek; palce bardzo długie, ostro zakończone (rys. 4); na ciele, zwłaszcza na płetwie ogonowej duże czarne plamy, otoczone białymi obwódkami
traszka grzebieniasta Triturus cristatus

2* Płetwa grzbietowo–ogonowa słabo wygięta; ogon bez nitkowatego wyrostka; palce krótkie, tępo zakończone
... 3

24a
24b

3 Koniec osi ogona (bez płetwy) przechodzi w wystający poza płetwę, łatwo odpadający, delikatny wyrostek; fałd grzbietowy płetwy ogonowej niski, rozpoczyna się około 1 mm od nasady skrzeli (rys. 5), pokryty ciemnym pigmentem; powierzchnie boczne płetwy marmurkowo wzorzyste
traszka górska Ichthyosaura alpestris

3* Na końcu ogona brak wyrostka ... 4

4 Płetwa grzbietowa wysoka, łukowato wygięta, ogon równomiernie ostro zakończony (rys. 6); ciało jednolicie oliwkowozielono ubarwione z równo rozsianymi drobnymi ciemnymi punkcikami; płetwa ogonowa bez plam
traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris

4* Płetwa grzbietowa niska, prosta; ogon tępy, okrągło lub kątowato zakończony (rys. 7); boki, grzbiet i cała płetwa ogonowa pokryta jest licznymi, równomiernie rozmieszczonymi, ciemnymi i nieregularnymi plamkami
traszka karpacka Lissotriton montadoni

Płazy bezogonowe

1 Otwór skrzelowy położony w środkowej linii ciała
(rys. 8a) ... 2

1* Otwór skrzelowy położony po lewej stronie ciała
(rys. 8b) ... 3

2 Zarys pyszczka eliptyczny, rogowy brzeg górnej szczęki tworzy wyraźny, szeroki ząbek (rys. 9a); wczesne stadia bez pasów na grzbiecie, pokrój ciała jak na rys. 9b
kumak górski Bombina variegata

2* Zarys pyszczka trójkątny, rogowy brzeg górnej szczęki tworzy równy łuk (rys. 10a); wczesne stadia z dwoma podłużnymi żółtymi pasami na grzbiecie, pokrój ciała jak na rys. 10b
kumak nizinny Bombina bombina

3 Otwór odbytowy położony asymetrycznie, skierowany w prawo ... 7

3* Otwór odbytowy położony symetrycznie w środkowej linii ciała ... 4

4 Na górnej wardze 3, na dolne 4–5 pasm ząbków; szczęka dolna znacznie szersza niż górna; brzegi warg z boków i z dołu otoczone nieprzerwanym pasmem brodawek (rys. 11a), pokrój ciała jak na rys. 11b
grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus

4* Na górnej wardze 2, na dolnej 3 pasma ząbków; szczęka dolna z reguły węższa od górnej; brzegi warg otoczone brodawkami tylko z boków ... 5

5 Przerwa w dolnym paśmie ząbków na górnej wardze duża, mniej więcej równa długości każdej z części przerwanego pasma (rys. 12a); szerokość pyszczka znacznie mniejsza od rozstępu oczu, pokrój ciała jak na rys. 12b
ropucha paskówka Epidalea calamita

5* Przerwa w dolnym paśmie ząbków na górnej wardze mała, najwyżej równa połowie długości każdej z części przerwanego pasma; szerokość pyszczka mniej więcej równa rozstępowi oczu ... 6

6 Ciało czarne; płetwa ogonowa ciemna; plamka ciemieniowa dobrze widoczna; przerwa w dolnym paśmie ząbków na górnej wardze mierzy 01–04 mm (rys. 13a); pokrój ciała jak na rys. 13b
ropucha szara Bufo bufo

24c
24d
24e

6* Ciało jasne; płetwa ogonowa jasna, przezroczysta; plamka ciemieniowa niewidoczna; przerwa w dolnym paśmie ząbków na górnej wardze mierzy 05,–0,7 mm (rys. 14a); pokrój ciała jak na rys. 14b
ropucha zielona Bufotes viridis

7 Płetwa ogonowa sięga prawie między oczy; oczy na bokach głowy, z dołu widoczne; otwór odbytowy nie sięga dolnego brzegu płetwy (rys. 15b, pyszczek jak na rys. 15a
rzekotka drzewna Hyla arborea

7* Płetwa ogonowa sięga najwyżej do połowy grzbietu; oczy bliżej środka głowy, z dołu niewidoczne; otwór odbytowy dochodzi do dolnego brzegu płetwy ... 8

8 Na dolnej wardze 4, na górnej 3–4 pasma ząbków
... 11

8* Na dolnej wardze 3, na górnej 2–3 pasma ząbków
... 9

9 Długość ciała najwyżej 50 mm; rozstęp oczu mniej więcej równy szerokości pyszczka; szczęka górna mniej więcej równowąska bez ząbka na środku (rys. 16a); pokrój ciała jak na rys. 16b
żaba moczarowa Rana arvalis

9* Długość ciała z reguły ponad 60 mm; rozstęp oczu znacznie większy od szerokości pyszczka; szczęka górna na środku silnie rozszerzona w ząbek ... 10

10 Ogon 2–2,5 razy dłuższy od reszty ciała; szczęka dolna mniej więcej prosta; w górnym paśmie ząbków na dolnej wardze zawsze obecna przerwa, często dosyć szeroka (rys. 17a); pokrój ciała jak na rys. 17b
żaba śmieszka Pelophylax ridibundus

10* Ogon 1,5–2 razy dłuższy od reszty ciała; na szczęce dolnej widoczne głębokie wycięcie; w górnym paśmie ząbków na dolnej wardze przerwa bardzo mała, czasem brak jej zupełnie (rys. 18a); pokrój ciała jak na rys. 18b
żaba jeziorkowa i wodna
Pelophylax lessonae i Pelophylax kl. esculentus

11 Na środku szczęki górnej okrągłe w zarysie, czarne zgrubienie (rys. 19a); ogon zaostrzony, 2–2,5 razy dłuższy od reszty ciała (rys. 19b)
żaba zwinka Rana dalmatina

11* Na szczęce górnej brak czarnego zgrubienia (rys. 20a); ogon słabo zaostrzony, 1,5–2 razy dłuższy od reszty ciała (rys. 20b)
żaba trawna Rana temporaria